HOE VERTEL JE KINDEREN OVER DOODGAAN…..

…en hoe kun je hen het beste helpen als ze verdrietig zijn? Het zijn vragen die zeer regelmatig worden gesteld aan kindertherapeut Marieke de Boer. Ouders, grootouders, maar ook leerkrachten vinden het soms lastig om op een een speelse manier kinderen te kunnen helpen als zij een verlies meemaken. In haar praktijk Vlinder je mee in Enschede begeleidt ze kinderen.

 

Door eigen rouw- en verlieservaring is Marieke gespecialiseerd in het ondersteunen van kinderen situaties waarbij zij een groot verlies meemaken, zoals en overlijden van een geliefd persoon. Marieke begeleidt daarnaast kinderen bij een uitvaart en geeft ondersteuning in de klas. “Kinderen vinden vrolijkheid en zelfvertrouwen weer terug door te tekenen, want dit werkt helend. Het helpt kinderen dichterbij zichzelf te komen, los te laten en te accepteren”, zegt Marieke. Ze ontwikkelde daarom het herrinnerings-doe-boek. Een boek om in te tekenen, schrijven, knippen en plakken en dat ook vooral kinderen helpt om antwoorden te vinden op de vragen. Omdat het zeker niet altijd eenvoudig is hoe kinderen op een fijne manier kunt helpen, hierbij een reeks tips van Marieke:

 

GUN JE KIND ZIJN TRANEN

Het ligt zo voor de hand: troosten en sussen. Maar troost niet te snel, tranen mogen er zijn. Het lucht op. Laat het vooral gaan en nee, je kunt het verdriet van je kind niet overnemen. Je helpt hen pas echt als je laat merken dat een verdrietige bui hebben heel normaal is.

 

EIGEN VOORBEELD DOET VOLGEN

Hoe de volwassenen rondom de kinderen omgaan met verdriet, is een voorbeeld voor hen. Ben je een ouder die zich overdag groot houdt en tranen wegslikt? Dan geef je aan dat verdriet er niet mag zijn, je huilt stilletjes als niemand het hoort of erbij is. Als je wilt dat kinderen hun emoties uiten, dan is het goed om dat zelf ook te doen.

 

WEES ALTIJD EERLIJK

We krijgen als volwassenen soms vragen die we als lastig ervaren. Hierin is één ding van het grootste belang: wees altijd eerlijk. Vaak is één zin al voldoende en spelen kinderen gewoon weer verder. Weet je even iets niet? Geen probleem, je hoeft niet alles te weten. vertel dat je het opzoekt (misschien wel samen) of vraag: “wat denk jij?”

 

HOE LEG JE DOOD UIT?

In het verhaal van eerlijk zijn hoort tevens dat je nooit moet zeggen ‘oma slaapt’. Dit is niet de waarheid, het kind zal wachten totdat oma wakker wordt of nog erger: het is bang om zelf te gaan slapen. Vertel wat dood zijn is in zo simpel mogelijke woorden, bijvoorbeeld zo:”Als iemand dood is, gaan de ogen niet meer open. De spiertjes in de oogleden doen het niet meer. De mond kan niet meer lachen en ook niet meer open gaan om te eten of te drinken. Dat hoeft ook niet meer, want het lichaam heeft dat niet meer nodig. Soms zie je dat het gezicht een beetje lichter wordt van kleur. Ook dat is logisch, want je krijgt alleen rode wangen als het hele lichaam warm is. Nu voelt het lichaam koud. De handen kunnen voelen alsof je een pak yoghurt vasthoudt.”

 

ROUW BLIJFT ALTIJD

Vaak zie ik kinderen die jaren na het overlijden nog erg met hun verdriet worstelen. Dit kan zich bijvoorbeeld uiten in opstandig gedrag, boze buien of huilen zonder afleiding. Ouders (en leerkrachten) hebben vaak geen idee wat er aan de hand is. Totdat ik er achter kom dat er nog verdriet is. Rouw blijft altijd en iedere leeftijd kent zijn eigen vragen, tranen en verdriet, doordat het kind zich ontwikkelt. Hierbij is het fijn te weten dat voor kinderen een rouwproces pas op gang kan komen al het in hun omgeving veilig en in balans is.

 

WANNEER HEEFT EEN KIND PROFESSIONELE HULP NODIG?

Bij deze vraag stel ik de wedervraag: als het kind het ergste is overkomen, hoe zouden we dan kunnen bedenken dat het kind géén ondersteuning nodig heeft? Een plek die fijn voelt om je emoties te uiten, samen te tekenen en uiting te geven aan alles wat er in hun omgaat? Kinderen zullen hun verdrietige ouders niet ook nog eens lastig willen vallen. Vaak zie je dat ze het zelf op willen lossen. Kinderen die de gelegenheid krijgen om hun verdriet te delen, voelen zich gesteund, gehoord en gezien. Dat helpt het ontzettend in het rouwproces.